{"id":14084,"date":"2021-09-09T08:20:33","date_gmt":"2021-09-09T08:20:33","guid":{"rendered":"https:\/\/www.hayathospital.net\/?p=14084"},"modified":"2021-09-09T08:20:33","modified_gmt":"2021-09-09T08:20:33","slug":"uzayan-pandemi-ile-artan-cocukluk-cagi-obezitesi-ve-beslenme-onerileri","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/uzayan-pandemi-ile-artan-cocukluk-cagi-obezitesi-ve-beslenme-onerileri","title":{"rendered":"UZAYAN PANDEM\u0130 \u0130LE ARTAN \u00c7OCUKLUK \u00c7A\u011eI OBEZ\u0130TES\u0130 ve BESLENME \u00d6NER\u0130LER\u0130"},"content":{"rendered":"<p>Pandeminin uzamas\u0131 ile birlikte k\u0131s\u0131tlama, karantina ve izolasyon \u00f6nlemlerinin artt\u0131r\u0131lmas\u0131, okullar\u0131n kapat\u0131larak uzaktan e\u011fitim s\u00fcrecine ge\u00e7ilmesi, \u00e7ocuk ve ad\u00f6lasanlar\u0131n fiziksel aktivite d\u00fczeylerini d\u00fc\u015f\u00fcrerek, spor aktivitelerini azaltm\u0131\u015f, ekrana maruz kalma s\u00fcrelerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. Evde kalma s\u00fcresince artan televizyon izleme ve bilgisayar oyun s\u00fcreleri; a\u015f\u0131r\u0131 hareketsizli\u011fe ve uyku d\u00fczensizli\u011fine sebep olarak;\u00a0 cips, \u00e7ikolata, bisk\u00fcvi, asitli\/gazl\u0131 i\u00e7e\u00e7ekler gibi\u00a0 y\u00fcksek kalorili paketli g\u0131dalar ile fast food besin t\u00fcketimini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. Ayr\u0131ca \u00e7ocuklar \u00fczerinde psikolojik olarak gece yeme ataklar\u0131n\u0131 ve duygusal yeme al\u0131\u015fkanl\u0131klar\u0131n\u0131 tetiklemi\u015ftir. Son d\u00f6nemde neredeyse her d\u00f6rt \u00e7ocuktan birinin ya fazla kilolu ya da obez oldu\u011fu g\u00f6r\u00fcyoruz ve klini\u011fe gelen \u00e7ocuk dan\u0131\u015fanlar\u0131n \u00e7o\u011fu, a\u011f\u0131rl\u0131k art\u0131\u015flar\u0131na sebep olarak pandemi d\u00f6nemini g\u00f6stermekteler.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 <\/strong>\u00a0\u00c7ocukluk \u00e7a\u011f\u0131 obezitesi erken ya\u015flarda oldu\u011fu gibi ileri ki yeti\u015fkinlik d\u00f6neminde de \u00f6nemli sa\u011fl\u0131k sorunlar\u0131na neden olmaktad\u0131r. Pek \u00e7ok metabolik, kronik hastal\u0131\u011fa yol a\u00e7abilmekte ve obez \u00e7ocuklarda ortaya \u00e7\u0131kan psikolojik sorunlar bu \u00e7ocuklar\u0131n ileri ya\u015flarda bile \u00f6zg\u00fcven eksikli\u011fi ve \u00e7evreye uyum sorunlar\u0131 ya\u015famalar\u0131na sebep olmaktad\u0131r. Ciddi sa\u011fl\u0131k problemlerine neden olan ve g\u00f6r\u00fclme s\u0131kl\u0131\u011f\u0131 gittik\u00e7e artan \u00e7ocukluk \u00e7a\u011f\u0131 obezitesi i\u00e7in acil koruyucu \u00f6nlemlerin al\u0131nmas\u0131 ve ailenin bilin\u00e7lendirilerek tedavisinin en erken d\u00f6nemde yap\u0131lmas\u0131 gerekmektedir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Koruma ve tedavinin en temelinde aile yer almaktad\u0131r.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>\u00c7ocukluk \u00c7a\u011f\u0131 Obezitesini Erken D\u00f6nemde \u00d6nleme<\/strong>:<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Anne s\u00fct\u00fc alan bebeklerde, \u00e7ocukluk d\u00f6neminde obezite g\u00f6r\u00fclme olas\u0131l\u0131\u011f\u0131 d\u00fc\u015f\u00fckt\u00fcr en temelde anneler en az 6 ay emzirme konusunda te\u015fvik edilmeli, 6 aydan sonra ek g\u0131dalar ile birlikte anne s\u00fct\u00fcne devam edilmelidir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>\u00c7ocuklar\u0131n her y\u0131l boy ve a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131 \u00f6l\u00e7\u00fclerek, ideal persentillere bak\u0131lmal\u0131, beslenme ve fiziksel aktivite durumlar\u0131 de\u011ferlendirilmelidir. Aileler; \u00e7ocu\u011fun g\u00fcnl\u00fck besin ihtiyac\u0131n\u0131n belirlenmesi, \u00e7ocu\u011fa \u00f6zg\u00fc sa\u011fl\u0131kl\u0131 beslenme plan\u0131n\u0131n yap\u0131lmas\u0131 a\u00e7\u0131s\u0131ndan bir beslenme uzman\u0131ndan dan\u0131\u015fmanl\u0131k almal\u0131d\u0131r ve aile bu a\u015famada beslenme al\u0131\u015fkanl\u0131klar\u0131n\u0131 \u00e7ocu\u011fun beslenmesine g\u00f6re de\u011fi\u015ftirmelidir. Ayr\u0131ca ara \u00f6\u011f\u00fcn zamanlar\u0131n\u0131n belirlenmesi \u00e7ocu\u011fun karar\u0131na b\u0131rak\u0131lmayarak ebeveyn taraf\u0131ndan karar verilmeli, \u00f6\u011f\u00fcnlerde \u00e7ocuklar\u0131 cezbeden sa\u011fl\u0131ks\u0131z besinler yerine sa\u011fl\u0131kl\u0131 besin alternatifleri yine ebeveynler taraf\u0131ndan sunulmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Haz\u0131r yemek, fast food ve yemek aralar\u0131nda kalori bak\u0131m\u0131ndan zengin &#8216;abur cubur&#8217; yiyeceklerin at\u0131\u015ft\u0131r\u0131lmas\u0131 \u00f6nlenmeli, k\u0131zarm\u0131\u015f ve ya\u011f i\u00e7eri\u011fi y\u00fcksek yiyecekler yerine taze meyve, sebze gibi posal\u0131 yiyecekler ile badem, ceviz, f\u0131nd\u0131k gibi kuruyemi\u015flerin t\u00fcketimi desteklenmelidir. Haz\u0131r meyve sular\u0131 yerine taze s\u0131k\u0131lm\u0131\u015f meyve sular\u0131, Asitli ve \u015fekerli i\u00e7ecekler yerine s\u00fct, ayran, taze s\u0131k\u0131lm\u0131\u015f meyve suyu gibi sa\u011fl\u0131kl\u0131 i\u00e7ecekler tercih edilmelidir. \u00c7ocuklar\u0131n yemek yeme bi\u00e7iminin d\u00fczeltilmesinde h\u0131zl\u0131 yemek yeme al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n de\u011fi\u015ftirilmesi ve gece yatmadan \u00f6nce y\u00fcksek kalorili yiyeceklerin al\u0131nmamas\u0131 da \u00f6nemlidir. Yemek ne kadar h\u0131zl\u0131 yenirse, yeme\u011fin bitmesinden \u00f6nce geli\u015fen doygunluk hissi de o kadar az olur. Bu nedenle yava\u015f ve iyi \u00e7i\u011fnemek gereklidir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>\u00d6nleme Ad\u0131na Yap\u0131lacak Anahtar Yakla\u015f\u0131mlar;<\/p>\n<ul>\n<li>G\u00fcnl\u00fck 8-11 saat kaliteli bir uyku,<\/li>\n<li>Her besin grubundan yeteri kadar t\u00fcketme,<\/li>\n<li>Sa\u011fl\u0131kl\u0131 ve planl\u0131 beslenme \u00f6\u011f\u00fcnleri,<\/li>\n<li>Ekran ba\u015f\u0131nda oturma s\u00fcresinin belli bir saatle k\u0131s\u0131tlanmas\u0131,<\/li>\n<li>G\u00fcnl\u00fck minimum 60 dakika fiziksel aktivite,<\/li>\n<li>Sa\u011fl\u0131\u011fa zararl\u0131 besin t\u00fcketiminden ka\u00e7\u0131n\u0131lmas\u0131 \u015feklinde s\u0131ralanabilir.<\/li>\n<\/ul>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>\u00c7ocukluk \u00c7a\u011f\u0131 Obezitesi Tedavi:<\/strong><\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Tedavinin ilk a\u015famas\u0131nda; \u00e7ocukta h\u0131zl\u0131 kilo art\u0131\u015f\u0131 ve obeziteye sebep olan nedeni belirlemek \u00f6nemlidir. Bu a\u015famada \u00e7ocu\u011fun beslenme \u00f6yk\u00fcs\u00fc al\u0131n\u0131r. Baz\u0131 \u00e7ocuklar fazla miktarda yememelerine ra\u011fmen t\u00fckettikleri besinlerin y\u00fcksek d\u00fczeyde karbonhidrat ve ya\u011f i\u00e7ermesi\u00a0 nedeni ile kilo alabilir.\u00a0 Ya da hareketsizlik ve d\u00fc\u015f\u00fck enerji t\u00fcketimi \u00e7ocuklarda yine kilo al\u0131m\u0131 i\u00e7in risk fakt\u00f6r\u00fc olabilir. Yine bu a\u015famada baz\u0131 laboratuvar incelemeleri yap\u0131larak, obezitenin hormonal veya metabolik bozuklu\u011fa ba\u011fl\u0131 olup olmad\u0131\u011f\u0131 veya obezite sonucu herhangi bir hormonal bozukluk geli\u015fip geli\u015fmedi\u011fi de\u011ferlendirilir. E\u011fer herhangi hormonal veya metabolik bozukluk yoksa;\u00a0\u00a0 enerjinin d\u00fczenlenmesi, fiziksel aktivitenin artt\u0131r\u0131lmas\u0131, psikolojik destek, motivasyon, dengeli\u00a0 beslenme plan\u0131, s\u0131k izlem ile kilo kontrol\u00fcn\u00fcn sa\u011flanmas\u0131 ve en az\u0131ndan kilo art\u0131\u015f\u0131n\u0131n engellenmesi i\u00e7in \u00f6nlemler al\u0131n\u0131r.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Tedavideki temel amac\u0131m\u0131z kilo vermekten ziyade \u00e7ocu\u011fa beslenme ve egzersiz al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 kazand\u0131rmak ve hayat boyu a\u011f\u0131rl\u0131k kontrol\u00fcn\u00fc sa\u011flamakt\u0131r.\u00a0 2 ile 5 ya\u015f aras\u0131 \u00e7ocuklarda ayda yakla\u015f\u0131k 500 gram, 6 ile 18 ya\u015f aras\u0131 \u00e7ocuklarda ise haftada yakla\u015f\u0131k 1000 gram a\u011f\u0131rl\u0131k kayb\u0131 hedeflemekteyiz.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Beslenme tedavisi ana ve ara \u00f6\u011f\u00fcnlerden olu\u015fmal\u0131d\u0131r. B\u00fcy\u00fck bir \u00f6\u011f\u00fcn yerine s\u0131k ve k\u00fc\u00e7\u00fck \u00f6\u011f\u00fcnler tercih edilmelidir. \u00c7ocu\u011fun enerji ihtiyac\u0131 belirlenirken b\u00fcy\u00fcmesi de g\u00f6z \u00f6n\u00fcne al\u0131narak\u00a0 demir, kalsiyum ve \u00e7inko gibi vitaminlerin diyetle eksik al\u0131nmamas\u0131 sa\u011flan\u0131r. Aile koruma ve tedavide \u00e7ok \u00f6nemli, beslenme al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n ailede kazan\u0131ld\u0131\u011f\u0131, aile bireylerinin \u00e7ocu\u011fa olumlu \u00f6rnek olmalar\u0131 gerekti\u011fi anlat\u0131lmal\u0131d\u0131r. \u00c7ocuklar aile ile birlikte ayn\u0131 sofrada beslenmeli, \u00f6\u011f\u00fcn atlamamal\u0131 ve televizyon kar\u015f\u0131nda beslenmemelidir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Tedavinin di\u011fer bir basama\u011f\u0131 \u00e7ocu\u011fa egzersiz ve spor al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n kazand\u0131r\u0131lmas\u0131d\u0131r. Egzersiz, enerji t\u00fcketimini ve bazal metabolizma h\u0131z\u0131n\u0131 artt\u0131rarak, i\u015ftah\u0131 azaltmaktad\u0131r. Bu sayede ya\u011f dokusu kayb\u0131 olmakta, \u00e7ocukta a\u011f\u0131rl\u0131\u011f\u0131n geri kazan\u0131lmas\u0131 \u00f6nlenmektedir. \u00c7ocu\u011fun televizyon izleme, bilgisayar kullan\u0131m\u0131 ve oyun s\u00fcreleri 2 saat ile s\u0131n\u0131rland\u0131r\u0131lmal\u0131, e\u011flenceli ve ya\u015f\u0131na uygun aktif egzersiz yapmas\u0131 sa\u011flanmal\u0131d\u0131r. Bu egzersizler bisiklete binme, ko\u015fma gibi orta dereceli olabilir ancak g\u00fcnde 20-30 dakika d\u00fczenli y\u00fcr\u00fcme bile a\u011f\u0131rl\u0131k kontrol\u00fcn\u00fc sa\u011flayabilir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>\u00a0\u00c7ocukluk \u00c7a\u011f\u0131 Obezitesinde \u0130la\u00e7lar ve Cerrahi \u00c7\u00f6z\u00fcm Olabilir mi?<\/strong><\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>\u00c7ocukluk \u00e7a\u011f\u0131 obezitesinin tedavisinde ila\u00e7 tedavisinin yeri yoktur. Obez \u00e7ocuklarda s\u0131kl\u0131kla ins\u00fclin direncine rastlanmaktad\u0131r. \u0130ns\u00fclin direncin y\u00f6netiminde hekim taraf\u0131ndan ila\u00e7 re\u00e7ete edilebilir. Obezitenin tedavisinde uygulanan \u00e7e\u015fitli cerrahi y\u00f6ntemler vard\u0131r. Ama \u00e7ocukluk \u00e7a\u011f\u0131nda cerrahi y\u00f6ntemler uygu\u00adlanmaz.<\/p>\n<p>Sonu\u00e7 olarak, tedavide ideal olan yava\u015f kilo verme ol\u00addu\u011fu i\u00e7in sab\u0131rl\u0131 davran\u0131lmal\u0131d\u0131r. B\u00fcy\u00fcme \u00e7a\u011f\u0131ndaki \u00e7ocuk\u00adta kilo veri\u015fi \u00e7ok fazla olmayabilir boy uzamas\u0131 ile v\u00fccut oranlar\u0131 normale gelir.<\/p>\n<p>Tedavide cesaretlendirme \u00e7ok \u00f6nemlidir. S\u0131k kontrollerle \u00e7ocu\u011fun diyet tedavisine uymas\u0131 \u00f6zendirilmelidir.<strong>\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 \u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0\u00a0 <\/strong><\/p>\n<p><strong>Okul \u00c7a\u011f\u0131 d\u00f6neminde beslenme nas\u0131l olmal\u0131d\u0131r? <\/strong><\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Okul \u00e7a\u011f\u0131 d\u00f6nemi fizyolojik, psikolojik ve sosyal geli\u015fimin en h\u0131zl\u0131 oldu\u011fu d\u00f6nemdir. Bu d\u00f6nemde ya\u015fam boyu devam edecek davran\u0131\u015flar\u0131n b\u00fcy\u00fck \u00f6l\u00e7\u00fcde olu\u015ftu\u011fu d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcld\u00fc\u011f\u00fcnde obezite a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00e7ocuklara sa\u011fl\u0131kl\u0131 beslenme ve ya\u015fam bi\u00e7imi al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131n\u0131n kazand\u0131r\u0131lmas\u0131 \u00e7ok \u00f6nemlidir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Bu d\u00f6nemde sa\u011fl\u0131kl\u0131 ve dengeli beslenmek i\u00e7in besin piramidi rehber olarak al\u0131nabilir. \u00c7ocuklar\u0131n b\u00fcy\u00fcmesi, geli\u015fmesi, okuldaki ba\u015far\u0131s\u0131 i\u00e7in \u00f6zel besinlere de\u011fil, besin \u00f6\u011felerine ihtiyac\u0131 vard\u0131r. Besin piramidine uymak farkl\u0131 besinleri, yeterli ve dengeli bir \u015fekilde t\u00fcketmeye olanak sa\u011flar. Bu durum \u00e7ocuklara enerji sa\u011flaman\u0131n yan\u0131nda, onlar\u0131n ihtiya\u00e7 duyduklar\u0131 protein, karbonhidrat, ya\u011f, vitamin ve mineralleri de almalar\u0131n\u0131 sa\u011flar.<\/p>\n<p>\u00c7ocuklar\u0131n enerji ihtiya\u00e7lar\u0131 ya\u015f, cinsiyet, b\u00fcy\u00fcme oran\u0131, fiziksel aktivite seviyesi ve v\u00fccut b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne g\u00f6re de\u011fi\u015fmektedir. \u00d6rne\u011fin; 7-10 ya\u015f \u00e7ocuklar\u0131n g\u00fcnl\u00fck enerji ihtiyac\u0131 ortalama 2000 kalori iken 11-14 ya\u015ftakilerin 2500 kaloridir.<\/p>\n<p>B\u00fct\u00fcn \u00e7ocuklar besin piramidindeki 5 besin grubundan belli miktarda t\u00fcketmesi gerekmektedir. Bu 5 besin gurubu;<\/p>\n<ul>\n<li>S\u00fct ve \u00fcr\u00fcnleri<\/li>\n<li>Et, yumurta, kurubaklagiller ve ya\u011fl\u0131 tohumlar<\/li>\n<li>Ekmek ve tah\u0131llar<\/li>\n<li>Sebzeler<\/li>\n<li>Meyvelerdir.<\/li>\n<\/ul>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>1)S\u00fct ve \u00fcr\u00fcnleri grubu; <\/strong><strong>\u00a0<\/strong>s\u00fct, yo\u011furt, peynir, kefir, dondurma, s\u00fctl\u00fc tatl\u0131lar gibi s\u00fctten yap\u0131lan \u00fcr\u00fcnlerden olu\u015fur. S\u00fct ve \u00fcr\u00fcnleri y\u00fcksek kalitede protein, kalsiyum, fosfor, \u00e7inko, B<sub>1<\/sub>, B<sub>2<\/sub>, B<sub>6<\/sub>, B<sub>12<\/sub>\u00a0ve niasin olmak \u00fczere bir\u00e7ok besin \u00f6gesi i\u00e7in \u00f6nemli kaynakt\u0131r. A, D, E ve K vitaminleri s\u00fct ya\u011f\u0131nda bulunur. \u00c7ocuklar ve ad\u00f6lesan d\u00f6nemi gen\u00e7ler,\u00a0g\u00fcnl\u00fck 2-4 porsiyon\u00a0s\u00fct ve \u00fcr\u00fcnlerini t\u00fcketmelidir. 1 su barda\u011f\u0131 s\u00fct, 2 kibrit kutusu beyaz peynir 1 porsiyona denk gelen miktarlard\u0131r.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>2) Et, yumurta, kurubaklagiller ve ya\u011fl\u0131 tohumlar grubu;<\/strong>\u00a0et, tavuk, bal\u0131k, yumurta, kuru fasulye, nohut, mercimek gibi yiyeceklerin yan\u0131 s\u0131ra ceviz, f\u0131nd\u0131k, f\u0131st\u0131k gibi sert kabuklu yemi\u015fler\/ya\u011fl\u0131 tohumlardan olu\u015fur. Sert kabuklu yemi\u015fler\/ya\u011fl\u0131 tohumlar di\u011fer yiyeceklere g\u00f6re fazla ya\u011f i\u00e7erdiklerinden t\u00fcketim miktarlar\u0131na dikkat etmek gerekir. Bu grup iyi kaliteli protein, demir, \u00e7inko, fosfor, magnezyum gibi mineraller ile B<sub>1<\/sub>, B<sub>6<\/sub>, B<sub>12<\/sub>\u00a0ve A vitamini kayna\u011f\u0131d\u0131r. B<sub>12<\/sub>\u00a0vitamini ise sadece hayvansal kaynakl\u0131 besinlerde bulunur. Bu gruptaki yiyecekler b\u00fcy\u00fcme ve geli\u015fmeyi sa\u011flar. H\u00fccre yenilenmesi, doku onar\u0131m\u0131 ve g\u00f6rme i\u015flevinde, kan yap\u0131m\u0131nda, sinir sistemi, sindirim sistemi ve deri sa\u011fl\u0131\u011f\u0131nda g\u00f6revi olan besin \u00f6geleri en \u00e7ok bu grupta bulunur. Hastal\u0131klara kar\u015f\u0131 diren\u00e7 kazan\u0131lmas\u0131nda rol\u00fc olan en \u00f6nemli yiyecek grubudur. Et ve \u00fcr\u00fcnleri, yumurta ve kurubaklagiller ile sert kabuklu yemi\u015fler\/ ya\u011fl\u0131 tohumlar\u0131n \u00e7ocuklar i\u00e7in g\u00fcnl\u00fck t\u00fcketilmesi \u00f6nerilen miktar 2.5-3 porsiyondur. 2 adet yumurta, 8-10 yemek ka\u015f\u0131\u011f\u0131 kurubaklagil yeme\u011fi, 3-4 adet k\u00f6fte, 1 avu\u00e7 badem 1 porsiyona denk gelen miktarlard\u0131r.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>3) Ekmek ve tah\u0131llar grubu<\/strong>;\u00a0ekmek, pirin\u00e7, makarna, eri\u015fte, kuskus, bulgur, yulaf, arpa ve kahvalt\u0131l\u0131k tah\u0131llar\u0131 i\u00e7erir. Tah\u0131l ve tah\u0131l \u00fcr\u00fcnleri vitaminler, mineraller, karbonhidratlar (ni\u015fasta, posa) ve di\u011fer besin \u00f6gelerini i\u00e7ermeleri nedeniyle sa\u011fl\u0131k a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u00f6nemli yiyecekler olup karbonhidrat i\u00e7eri\u011fi y\u00fcksektir. Ayr\u0131ca demir, selenyum, magnezyum ve B vitamini kayna\u011f\u0131d\u0131r. \u00c7ocuklarda beyin fonksiyonlar\u0131 ve fiziksel aktiviteler i\u00e7in gerekli enerjiyi sa\u011flamaktad\u0131r.\u00a0 Ekmek ve tah\u0131llardan g\u00fcnl\u00fck t\u00fcketilmesi \u00f6nerilen miktar\u00a0\u00e7ocuklar i\u00e7in 2,5-5 porsiyon; ad\u00f6lesanlar(10-18) i\u00e7in 3-8 porsiyondur. 2 ince dilim ekmek, 4-5 ka\u015f\u0131k pilav-makarna 1 porsiyona denk gelen miktarlard\u0131r.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>4) Sebze grubu;<\/strong>\u00a0sebzelerin bile\u015fimlerinin \u00f6nemli k\u0131sm\u0131 su olup g\u00fcnl\u00fck enerji, ya\u011f ve protein gereksinmesine \u00e7ok az katk\u0131da bulunurlar. Bununla beraber, mineraller ve vitaminler bak\u0131m\u0131ndan \u00f6zellikle folat (folik asit), A vitaminin \u00f6n \u00f6gesi olan beta-karoten, E, C, B<sub>2<\/sub>\u00a0vitamini, kalsiyum, potasyum, demir, magnezyum, posa ve di\u011fer antioksidan \u00f6zellikte olan bile\u015fiklerden zengindir. V\u00fccuttan baz\u0131 zararl\u0131 maddelerin at\u0131lmas\u0131na i\u00e7erdikleri bu maddeler yard\u0131mc\u0131 olur. B\u00fcy\u00fcme ve geli\u015fme, h\u00fccre yenilenmesi, doku onar\u0131m\u0131, deri ve g\u00f6z sa\u011fl\u0131\u011f\u0131, di\u015f ve di\u015f eti sa\u011fl\u0131\u011f\u0131, kan yap\u0131m\u0131, hastal\u0131klara kar\u015f\u0131 direncin olu\u015fumunda etkindir. \u00c7e\u015fitli renk ve t\u00fcrlerde sebze t\u00fcketilmelidir. Farkl\u0131 sebzeler, farkl\u0131 besin \u00f6geleri i\u00e7erdikleri i\u00e7in g\u00fcn i\u00e7erisinde t\u00fcketilen sebzelerin \u00e7e\u015fitlendirilmesi gerekir. Her g\u00fcn koyu sar\u0131 renkli (havu\u00e7, patates), koyu ye\u015fil yaprakl\u0131 (\u0131spanak, marul, k\u0131v\u0131rc\u0131k, paz\u0131, semizotu, brokoli vb.), ni\u015fastal\u0131 (patates, bezelye) ve di\u011fer sebzeler (domates, so\u011fan, taze fasulye) dengeli bir \u015fekilde t\u00fcketilmelidir. \u00c7ocuklar\u0131n g\u00fcnl\u00fck beslenmesinde\u00a01,5-2,5 porsiyon adolesanlar\u0131n ise 2-3 porsiyon\u00a0sebze t\u00fcketmesi \u00f6nerilmektedir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p><strong>5) Meyve grubu<\/strong>;\u00a0meyveler ve sebzeler iki ayr\u0131 besin grubudur ancak besin \u00f6gesi i\u00e7erikleri olduk\u00e7a benzerdir. V\u00fccutta benzer \u015fekilde kullan\u0131l\u0131r. Meyvelerde de sebzelerde oldu\u011fu gibi t\u00fcketimlerinde \u00e7e\u015fitlili\u011fin sa\u011flanmas\u0131 \u00f6nemlidir. Genellikle turun\u00e7giller grubu ve \u00fcz\u00fcms\u00fc meyveler (\u00e7ilek, ahududu, b\u00f6\u011f\u00fcrtlen, yaban mersini, karadut gibi) ve di\u011fer \u00fcz\u00fcmler C vitamini ile \u00e7e\u015fitli antioksidanlardan zengin iken elma, muz, kay\u0131s\u0131 vb. meyveler potasyumdan zengindir. Meyvelerin g\u00fcnl\u00fck t\u00fcketilmesi \u00f6nerilen miktar\u0131\u00a0\u00e7ocuklar i\u00e7in 1,5-2,5 porsiyon;\u00a0 adolesanlar i\u00e7in 2-3 porsiyondur. 1 orta boy elma, armut, muz, 200 ml taze s\u0131k\u0131lm\u0131\u015f meyve suyu 1 porsiyona denk gelmektedir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Sebze ve meyvelerin \u00e7i\u011f t\u00fcketilmesi tercih edilmelidir. Bir\u00e7ok vitamin ve mineral, sebze ve meyvelerin \u00f6zellikle d\u0131\u015f yapraklar\u0131nda, kabu\u011funda veya kabu\u011fun hemen alt\u0131ndaki k\u0131s\u0131mlar\u0131nda bulunur. Bu nedenle kabuklu yenilebilen meyveler iyice y\u0131kand\u0131ktan sonra kabuklar\u0131 soyulmadan t\u00fcketilmeli, soyulmas\u0131 gerekiyorsa m\u00fcmk\u00fcn oldu\u011funca ince soyulmal\u0131d\u0131r.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>\u00d6\u011f\u00fcn atlamamaya dikkat edilmelidir. \u00c7ocuklar\u0131n en s\u0131k atlad\u0131klar\u0131 \u00f6\u011f\u00fcn, g\u00fcn\u00fcn en \u00f6nemli \u00f6\u011f\u00fcn\u00fc olarak kabul edilen kahvalt\u0131d\u0131r. Uykuda ge\u00e7en uzun a\u00e7l\u0131k s\u00fcrecinden sonra \u00e7ocuklar\u0131n g\u00fcne besleyici bir kahvalt\u0131 ile ba\u015flamas\u0131 sa\u011fl\u0131\u011f\u0131 ve ba\u015far\u0131y\u0131 destekleyecektir. Ayr\u0131ca kahvalt\u0131 yapan \u00e7ocuklarda obezite g\u00f6r\u00fclme oran\u0131 daha azd\u0131r.<\/p>\n<h5><strong>\u00d6\u011frenciler i\u00e7in Haz\u0131rlanacak Basit Kahvalt\u0131 \u00d6rnekleri<\/strong><\/h5>\n<ul>\n<li>Ka\u015farl\u0131 veya beyaz peynirli tost, ceviz ve s\u00fct<\/li>\n<li>Muz par\u00e7alar\u0131 ve ceviz eklenmi\u015f tah\u0131l \u00fcr\u00fcnleri ve s\u00fct<\/li>\n<li>Tam bu\u011fday ekme\u011fi veya bazlama \u00fczerine s\u00fcr\u00fclm\u00fc\u015f f\u0131st\u0131k ezmesi ve s\u00fct<\/li>\n<li>Ha\u015flanm\u0131\u015f yumurta, domates, salatal\u0131k, ye\u015fillikler, pekmez ve taze s\u0131k\u0131lm\u0131\u015f meyve suyu<\/li>\n<li>Yar\u0131m simit, peynir par\u00e7alar\u0131 ile maydanoz, biber ye\u015fillikler ve taze s\u0131k\u0131lm\u0131\u015f meyve suyu<\/li>\n<li>Tam bu\u011fday unundan yap\u0131lan krakerler aras\u0131nda eklenen elma ve peynir dilimleri<\/li>\n<li>Meyve, muz, kuru \u00fcz\u00fcm, \u00e7ilek, bal ve s\u00fct eklenmi\u015f yulaf ezmesi<\/li>\n<\/ul>\n<p><strong>\u00a0<\/strong><\/p>\n<p><strong>Okulda Sa\u011fl\u0131kl\u0131 Beslenme \u00d6nerileri: <\/strong><\/p>\n<p>\u00c7ocuklar g\u00fcn\u00fcn b\u00fcy\u00fck bir b\u00f6l\u00fcm\u00fcn\u00fc okulda ge\u00e7irmekteler. Bu s\u00fcrede okulun ba\u015flama saatine g\u00f6re kahvalt\u0131, sabah ara \u00f6\u011f\u00fcn\u00fc, \u00f6\u011fle yeme\u011fi, ikindi ara \u00f6\u011f\u00fcn\u00fc gibi \u00f6\u011f\u00fcnler okulda olabiliyor.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>E\u011fer okul yemekhanesi tercih edilecek ise; okul yemek men\u00fcleri \u00f6\u011frencinin t\u00fcm besin \u00f6\u011fesi ve enerji ihtiya\u00e7lar\u0131n\u0131 kar\u015f\u0131lamal\u0131d\u0131r. Bu men\u00fclerde posa i\u00e7eri\u011fi y\u00fcksek olan tam tah\u0131l \u00fcr\u00fcnleri ile taze ve kurutulmu\u015f meyveler, sebzeler mutlaka bulunmal\u0131d\u0131r. \u00d6\u011frencilerin daha d\u00fc\u015f\u00fck ya\u011f i\u00e7eren \u00f6\u011f\u00fcnler t\u00fcketmesi i\u00e7in gerekli d\u00fczenlemeler yap\u0131lmal\u0131d\u0131r. Anne babalar da bu men\u00fcleri takip etmeli, \u00e7ocuklar\u0131n\u0131n daha sa\u011fl\u0131kl\u0131 beslenmelerine y\u00f6nelik d\u00fczenlemelere m\u00fcdahil olmal\u0131lar. Bunun i\u00e7in anne babalar, evlere de g\u00f6nderilen bu men\u00fcleri dikkatli incelemeli, daha detayl\u0131 bilgi almak i\u00e7in sorumlu ki\u015filerle g\u00f6r\u00fc\u015febilirler.<\/p>\n<p>Beslenme \u00e7antas\u0131 g\u00f6t\u00fcr\u00fclecekse; m\u00fcmk\u00fcnse evde haz\u0131rlanm\u0131\u015f besinler tercih edilmelidir. \u00c7ocuklar i\u00e7in pratik ve yemesi zevkli besinlerin yan\u0131 s\u0131ra her besin grubunu yeterli derecede i\u00e7eren sa\u011fl\u0131kl\u0131, g\u00fcvenilir, besleyici olan yiyecekler haz\u0131rlanmal\u0131d\u0131r. Hijyen a\u00e7\u0131s\u0131ndan her zaman temiz olmal\u0131 ve kolay bozulabilecek \u00fcr\u00fcnler tercih edilmemelidir.<\/p>\n<p>\u00d6rne\u011fin; Peynirli domatesli tam tah\u0131ll\u0131 sandvi\u00e7 yan\u0131nda 1 bardak ayran,<\/p>\n<p>Taze s\u0131k\u0131lm\u0131\u015f meyve suyu- ev yap\u0131m\u0131 po\u011fa\u00e7a, Ev yap\u0131m\u0131 cevizli kurabiye veya kek, yan\u0131nda 1 bardak s\u00fct beslenme \u00e7antas\u0131nda yer verilebilir. Ayr\u0131ca ara \u00f6\u011f\u00fcn olarak; 1 adet taze mevsim meyvesi, 1 avu\u00e7 kuruyemi\u015f eklenebilir.<\/p>\n<p>&nbsp;<\/p>\n<p>Son olarak; sa\u011fl\u0131kl\u0131 yeme al\u0131\u015fkanl\u0131klar\u0131 en iyi \u00e7ocuklukta \u00f6\u011frenilir. Bu da \u00e7ocu\u011fa \u00f6rnek olmak ile sa\u011flanabilir.\u00a0Sebze haz\u0131rlamayan, servis etmeyen, yemeyen bir annenin \u00e7ocu\u011funun sebze sevmemesi beklenen bir durumdur. Bir \u00e7ocuk en iyi taklit ederek \u00f6\u011frenir. Bu noktada ilk ad\u0131m\u0131 ailenin atmas\u0131 \u015fart.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>Pandeminin uzamas\u0131 ile birlikte k\u0131s\u0131tlama, karantina ve izolasyon \u00f6nlemlerinin artt\u0131r\u0131lmas\u0131, okullar\u0131n kapat\u0131larak uzaktan e\u011fitim s\u00fcrecine ge\u00e7ilmesi, \u00e7ocuk ve ad\u00f6lasanlar\u0131n fiziksel aktivite d\u00fczeylerini d\u00fc\u015f\u00fcrerek, spor aktivitelerini azaltm\u0131\u015f, ekrana maruz kalma s\u00fcrelerini artt\u0131rm\u0131\u015ft\u0131r. Evde kalma s\u00fcresince artan televizyon izleme ve bilgisayar oyun s\u00fcreleri; a\u015f\u0131r\u0131 hareketsizli\u011fe ve uyku d\u00fczensizli\u011fine sebep olarak;\u00a0 cips, \u00e7ikolata, bisk\u00fcvi, asitli\/gazl\u0131 i\u00e7e\u00e7ekler gibi\u00a0 y\u00fcksek [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":14085,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[127],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/14084"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=14084"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/14084\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":14087,"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/14084\/revisions\/14087"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/media\/14085"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=14084"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=14084"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.hayathospital.net\/tr\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=14084"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}